The Song of Achilles

Nếu bạn là một “fan cứng” của Thần thoại Hy Lạp, hẳn bạn không còn lạ lẫm với nhân vật Achilles và câu chuyện về cuộc chiến thành Troy. Nhưng nếu bạn chưa đọc thì sao? Đừng lo, tác giả Madeline Miller luôn biết cách làm cho độc giả chẳng mấy bỡ ngỡ mỗi khi bước vào thế giới được tạo ra trong câu chuyện của mình.
“That is — your friend?"
"Philtatos," Achilles replied, sharply. Most beloved.”
(Philtatos ‑ trong tiếng Hy Lạp ‑ là người gần gũi và thân yêu nhất)

---

 

NO. 1

Một góc nhìn khác của Achilles

Chắn hẳn mọi người vẫn còn quen thuộc với điển tích “gót chân Achilles”. Đúng vậy, đó chính là Achilles ‑ Á thần, con trai của nữ thần biển Thetis và vua Peleus. Người mà từ khi sinh ra đã được Thetis cầm gót chân nhúng xuống dòng sông Styx (dòng sông ranh giới giữa trần gian và địa ngục) để có thể trở nên bất khả chiến bại. Achilles, thông qua sử thi Iliad và Thần thoại Hy Lạp, hiện lên với hình tượng tàn bạo, như cỗ máy chiến đấu không ngừng nghỉ. Thế nhưng ở “The song of Achilles”, cậu lại thể hiện mặt khác, dưới tất cả những gì mỹ miều nhất. Một người con của tiên biển với mái tóc vàng óng và đôi mắt lấp lánh. Cậu xuất sắc ở mọi phương diện, thiện chiến và hoạt ngôn. Đi cùng cậu là Patroclus, một người bạn, người đồng hành lu mờ với quá khứ ảm đạm và có phần kém cỏi. Nhưng tại sao Patroclus lại là nhân vật chính của câu chuyện?
“Chiron had said once that nations were the most foolish of mortal inventions. "No man is worth more than another, wherever he is from.”

 

NO. 2

Một góc nhìn sáng tạo

Patroclus ‑ hoàng tử bị trục xuất khỏi đất nước của mình, và được vua Peleus (cha của Achilles) nhận nuôi, có quá khứ buồn tẻ và tăm tối. Có thể Thần thoại Hy Lạp đã khai thác sâu vào đời sống của các vị thần, cho chúng ta thấy sự bất công nhiều đến nhường nào, để đến khi Patroclus kể lại câu chuyện về cuộc đời mình, ta lại thấy nó muôn màu đến vậy. Cậu sinh ra dưới sự ghẻ lạnh của người cha và vẻ mặt khinh thường của những người trong hoàng tộc. Bản thân Patroclus luôn nghi ngờ chính mình, bởi những thất bại của cuộc đời và yếu kém của bản thân, cho đến khi Achilles tới soi sáng cậu.
Achilles, như một đối cực của Patroclus, là hoàng tử sống trong ánh sáng của tình yêu mến và những danh vọng. Nhưng những ghét bỏ ban đầu của Patroclus cho Achilles không thể làm ánh mắt của hai người thôi hướng về nhau.
Họ đến với nhau tự nhiên tớ nỗi như một lẽ thường tình. Hai người theo học thầy Chiron ‑ một vị nhân mã thông thái dạy âm nhạc, y thuật và theo một lối mòn đắng cay, họ ra đi để giết chóc. Cuộc chiến thành Troy đã bắt đầu và cho dù muốn hay không, Achilles đã được chọn để trở thành huyền thoại.
“Name one hero who was happy."
I considered. Heracles went mad and killed his family; Theseus lost his bride and father; Jason's children and new wife were murdered by his old; Bellerophon killed the Chimera but was crippled by the fall from Pegasus' back.
"You can't." He was sitting up now, leaning forward.
"I can't."
"I know. They never let you be famous AND happy." He lifted an eyebrow. "I'll tell you a secret."
"Tell me." I loved it when he was like this.
"I'm going to be the first." He took my palm and held it to his. "Swear it."
"Why me?"
"Because you're the reason”.

 

NO. 3

Một nhân vật nhỏ kể về câu chuyện lớn

Tại sao hoàng tử Paris của thành Troy, khi quyết định quả táo vàng cho người đẹp nhất, lại đưa tặng Aphrodite? Phải chăng đó là quyết định bản năng nhất của con người ‑ Một quyết định sở hữu tình yêu và nhan sắc đẹp nhất thế gian này? Có lẽ Paris chẳng hề nông cạn, mà bởi tình yêu làm cho con người trở nên tốt đẹp bằng những cách khác nhau, làm cho con người trở nên “con người” nhất, thứ mà trí tuệ và quyền lực chẳng thể làm được.
Tình yêu của Achilles và Patroclus luôn hiện hữu, kể cả trong những lúc khó khăn nhất của cuộc chiến, hay những lần quyết định mang tính thử thách. Họ bên nhau để nhắc nhở người kia về đức tin, về danh vọng phải xứng đáng với con người chứ không phải những điều tàn độc, và cả về tình yêu, điều làm con người ta trở nên đẹp hơn bao giờ hết. Để rồi ta thấy được một Patroclus luôn lo lắng cho tương lai của Achilles, một Achilles luôn để Patroclus đằng sau mình mỗi khi ra chiến trường. Và có lẽ cuộc đời Patroclus, cho tới tận khi gặp Achilles, có chăng mới thực sự bắt đầu “sống”.
“I could recognize him by touch alone, by smell; I would know him blind, by the way his breaths came and his feet struck the earth. I would know him in death, at the end of the world.”

 

NO. 4

Một vụ “đánh cược”

Madeline Miller đã liều lĩnh đưa Patroclus làm nhân vật chính, người kể câu chuyện về cuộc đời mình và Achilles, từ khi sinh ra đến lúc chết đi. Cái liều lĩnh của tác giả là ở việc kể lại câu chuyện đã có sẵn (lối kể retelling cổ điển). Điều đó dường như không đem lại sự bất ngờ trong cốt truyện cho người đọc, và hơn hết, người kể chuyện lại là một nhân vật mà ít ai nhớ tới, người đứng sau ánh hào quang vạn dặm của Achilles. Thế nhưng có vẻ như Miller đã thắng trong cuộc đánh cược này, bởi “The song of Achilles” đã nhận tới 4,4 sao lượt đánh giá trung bình cho hơn 600,000 ratings trên Goodreads. Và quả thật, sự khéo léo của việc sáng tạo dựa trên nền tảng tôn trọng nguyên tác là một điều mà tác giả Madeline Miller đã thể hiện rất tốt. Bên cạnh thể hiện khía cạnh tình yêu của hai người trần mắt thịt trong thế giới thần thoại, cô còn cho độc giả thấy tham vọng, sự ích kỷ của con người và các vị thần, cũng như những đau thương mà chiến tranh đã gây ra. Tất cả những điều đó đã dựng nên một thiên tình sử sống động và cảm xúc vô cùng trong câu chuyện sử thi có phần khô khan và bất công ấy.

** Bài viết thuộc bản quyền của The Bookshelf Hanoi, vui lòng không sao chép dưới mọi hình thức. **